បទវិភាគ៖ចិននិងអាស៊ាននឹងរួមគ្នាចែករំលែកកាលានុវត្តភាពថ្មីរបស់កិច្ចព្រមព្រៀង RCEP

　　ឆ្នាំនេះ ជាឆ្នាំចាប់ផ្តើមនៃទំនាក់ទំនងភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយរវាងចិននិងអាស៊ាន ហើយក៏ជាឆ្នាំទីមួយនៃការចូលជាធរមាននិងចាប់ផ្តើមអនុវត្តជាផ្លូវការនៃកិច្ចព្រមព្រៀង RCEP ផងដែរ ។ កាលពីមុន ចិននិងបណ្តាប្រទេសនានារបស់អាស៊ានបានធ្វើកិច្ចសហប្រតិបតិ្តការជាក់ស្តែងយ៉ាងទូលំទូលាយជាបន្តបណ្តាប់ ហើយទទួលបានសមិទ្ធផលជាផ្លែផ្កាដែលគួរឱ្យកត់សម្គាល់លើវិស័យកិច្ចកសាងហេដ្ឋារចនាសម័្ពន្ធ ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថលនិងការប្រាស្រ័យទាក់ទងរវាងបុគ្គលិកជាដើម ។ តាមស្ថិតិរបស់ភាគីចិនបានឱ្យដឹងថា ពីឆ្នាំ២០០៤ ដល់ឆ្នាំ២០២១ ទំហំពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីរវាងចិននិងអាស៊ានបានកើនពី១០៥៩០០លានដុល្លារអាមេរិកឡើងដល់៨៧៨២០០លានដុល្លារអាមេរិក ប្រទេសចិនក្លាយជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មធំជាងគេរបស់អាស៊ានក្នុងរយៈពេល១៣ឆ្នាំជាប់ៗគ្នា ហើយក្នុងនាមជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មធំជាងគេរបស់ចិន តួនាទីរបស់អាស៊ានក៏ត្រូវបានពង្រឹងថែមមួយកម្រិតទៀតផងដែរ ។

      បើក្រឡេកទៅមើលពីស្ថានការណ៍ពិភពលោកនាឆ្នាំ២០២១អាចឃើញថា ការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ១៩បានកើតមានជាបន្តបន្ទាប់ ផលប៉ះពាល់របស់ជំងឺឆ្លងបានរាតត្បាតឥតឈប់ឈរ បានជាខ្សែសង្វាក់ឧស្សាហកម្មនៃប្រទេសនានាបានរងការវាយប្រហារយ៉ាងខ្លាំង ការងើបឡើងវិញរបស់សេដ្ឋកិច្ចសកលក៏ជួបការរាំងស្ទះផងដែរ ។ ព្រមពេលជាមួយគ្នានេះ គំនិតស្តីពីយុទ្ធសាស្ត្រភូមិសាស្ត្រនិងសង្គ្រាមត្រជាក់កបាននិងកំពុងបំផ្លាញដល់និន្នាការទូទៅនៃកិច្ចសហប្រតិបតិ្តការផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចនិងពាណិជ្ជកម្មនៅលើពិភពលោក និងរារាំងដល់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចសកល ។ ក្នុងបរិបទបែបនេះ កិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីទំនាក់ទំនងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយក្នុងតំបន់ ហៅកាត់ RCEP បានចូលជាធរមាននៅថ្ងៃទី១ខែមករាឆ្នាំ២០២២ ដែលបានគ្របដណ្តប់ចំនួនប្រជាជនប្រហែល២២៧០លាននាក់ GDP ក្នុងតំបន់ប្រហែលត្រូវជា៣៣ភាគរយនៃGDPសរុបនៅលើពិភពលោក រីឯបរិមាណនាំចេញត្រូវជា៣០ភាគរយនៃបរិមាណសរុបនៃទូទាំងពិភពលោក ។

      ក្នុងនាមជាកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីដែលបានគ្របដណ្តប់ចំនួនប្រជាជនច្រើនជាងគេ មានរចនាសម្ព័ន្ធរដ្ឋសមាជិកដ៏សម្បូរបែបជាងគេ មានទំហំសេដ្ឋកិច្ចនិងពាណិជ្ជកម្មធំជាងគេ និងមានសក្តានុពលខ្លាំងជាងគេ ការចូលជាធរមានរបស់កិច្ចព្រមព្រៀង RCEP បានបង្កើតកាលានុវត្តភាពថ្មីសម្រាប់ធ្វើឱ្យកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងតំបន់ទទួលបានការអភិវឌ្ឍកាន់តែស៊ីជម្រៅ ។ ទិន្នន័យរបស់ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មចិនបានបង្ហាញថា ពីខែមករា ដល់ខែកក្កដាឆ្នាំនេះ ទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងចិននិងអាស៊ានបានឡើងដល់ ៥៤៤៩០០លានដុល្លារអាមេរិក ដែលបានកើនជាង១៣,១ភាគរយបើប្រៀបធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នានៃឆ្នាំមុន គិតមកទល់ចុងខែកក្កដាឆ្នាំនេះ ទំហំវិនិយោគទាំងសងខាងបានលើសពី៣៤០០០០លានដុល្លារអាមេរិក ។ តាមការប៉ាន់ប្រមាណរបស់ធនាគារគំនិតអន្តរជាតិឱ្យដឹងថា ដល់ឆ្នាំ២០៣០ កិច្ចព្រមព្រៀង RCEP មានសង្ឃឹមធ្វើឱ្យរដ្ឋសមាជិកបន្ថែមប្រាក់ចំណូលលើវិស័យការនាំចេញចំនួន៥១៩០០០ដុល្លារអាមេរិកក្នុងមួយឆ្នាំ និងធ្វើឱ្យប្រជាជនបន្ថែមប្រាក់ចំណូល១៨៦០០០លានដុល្លារអាមេរិក ។

      ទាក់ទិននឹងរឿងនេះ សម្តេច ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាបានលើកឡើងថា ការចាប់ផ្តើមអនុវត្ត កិច្ចព្រមព្រៀងRCEP ក្នុងឆ្នាំនេះ មិនត្រឹមតែនឹងនាំមកនូវកាលានុវត្តភាពខាងពាណិជ្ជកម្មនិងវិនិយោគកាន់តែច្រើនដល់ប្រទេសក្នុងតំបន់ប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងក៏នឹងជំរុញការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល កំណើនបៃតងនិងកិច្ចកសាងសមត្ថភាពនៃសហគ្រាសធុនតូចនិងមធ្យមទៀតផង ជាពិសេសនឹងក្លាយជា “ក្របខណ្ឌស្នូល” ក្នុងការស្ថាបនាតំបន់ពាណិជ្ជកម្មសេរីអាស៊ាន-ចិន ទម្រង់៣.០ នាពេលខាងមុខ” ។ សម្តេច ហ៊ុនសែនបានថ្លែងថា ក្នុងនាមជាប្រធានផ្លាស់វេនអាស៊ានឆ្នាំ២០២២ កម្ពុជានឹងបន្តខិតខំប្រឹងប្រែងផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់បន្ថែមលើការពង្រីកវិសាលភាព នៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចរវាងអាស៊ាននិងចិន ឱ្យកាន់តែទូលំទូលាយ និងស៊ីជម្រៅបន្ថែមទៀត ។

      និយាយចំពោះកិច្ចសហប្រតិបតិ្តការនៅពេលអនាគត ប្រទេសចិនបានលើកឡើងនូវសំណើបួនចំណុច ពោលគឺបង្កើតគំរូក្នុងការអភិវឌ្ឍរួម បង្កើតគំរូនៃការតភ្ជាប់គ្នា បង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអភិបាលកិច្ចសកល និងរួមគ្នាគាំពារសន្តិភាពនិងស្ថិរភាបក្នុងតំពន់ ដែលបានផ្តោតសំខាន់លើការបង្កើនការតភ្ជាប់គ្នាខាងយុទ្ធសាស្ត្រអភិវឌ្ឍន៍រវាងភាគីទាំងពីរ ចាប់ដៃគ្នាជំរុញកិច្ចកសាងរួមនៃ “ខ្សែក្រវាត់និងផ្លូវ” ប្រកបដោយគុណភាពខ្ពស់ អនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងRCEPប្រកបដោយគុណភាពខ្ពស់ និងពន្លឿនការធ្វើកិច្ចចរចាបន្ទាប់បន្សំស្តីពីតំបន់ពាណិជ្ជកម្មសេរីរវាងចិននិងអាស៊ានជាដើម ។

      បច្ចុប្បន្ននេះ កិច្ចសហប្រតិបតិ្តការរវាងចិននិងអាស៊ានមាននិន្នាការកំណើនយ៉ាងខ្លាំង។ លោក Michael Tene  អគ្គលេខាធិការរងនៃសមាគមអាស៊ានបានទទួលស្គាល់យ៉ាងពេញលេញនូវសមិទ្ធផលជាផ្លែផ្ការបស់កិច្ចសហប្រតិបតិ្តការរវាងចិននិងអាស៊ាន ព្រមទាំងពោរពេញទៅដោយក្តីសង្ឃឹមចំពោះអនាគតនៃកិច្ចសហប្រតិបតិ្តការផងដែរ ។ លោកបានថ្លែងថា ផលប្រយោជន៍រួមរបស់ចិននិងអាស៊ានមានទំនាក់ទំនងកាន់តែជិតស្និទ្ធ ។ កិច្ចព្រមព្រៀង RCEP នឹងជំរុញឱ្យតំបន់យើងកាន់តែមានវិបុលភាព ក្នុងនោះមិនត្រឹមតែបូករួមទាំងប្រទេសអាស៊ាននិងចិនប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងក៏បូករួមទាំងប្រទេសហត្ថលេខីនៃកិច្ចព្រមព្រៀង RCEPទាំងអស់ផងដែរ ។

      ការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀង RCEP នឹងនាំមកនូវកាលានុវត្តភាពថ្មីដល់កិច្ចសហប្រតិបតិ្តការរវាងចិននិងអាស៊ាន ឈរនៅទីចាប់ផ្តើមថ្មី ផ្លូវនៃកិច្ចសហប្រតិបតិ្តការរវាងចិននិងអាស៊ាននឹងមានភាពកាន់តែទូលំទូលាយ ព្រមនឹងបំផុសសក្តានុពលអភិវឌ្ឍន៍កាន់តែខ្លាំង ដើម្បីសម្រេចបាននូវការផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់គ្នាទៅវិញទៅមកនិងឈ្នះ-ឈ្នះដ៏ពិតប្រាកដ  ៕